W dniu 1 czerwca 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Niesie ona za sobą szereg udogodnień proceduralnych dla wierzycieli.
Z pomocą wierzycielom
Oprócz utworzenia Rejestru Należności Publicznych, w którym gromadzone będą informacje o określonych należnościach pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej, którego omówienie wykraczałoby poza ramy objętościowe niniejszego wpisu, ustawa wprowadza dwie istotne zmiany, które chciałbym przybliżyć.
Pierwszą z nich jest podwyższenie limitu obligatoryjnego stosowania postępowania uproszczonego w ramach postępowania cywilnego z kwoty 10.000 zł do kwoty 20.000 zł.
W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że zastosowanie przepisów o postępowaniu uproszczonym jest obowiązkowe. Oznacza, że gdy tylko roszczenie kwalifikuje się do rozpoznania w tym postępowaniu, to obligatoryjnie powinno ono znaleźć zastosowanie, bez możliwości wyboru innego postępowania zarówno po stronie sądu, jak i samych stron.
Postępowanie uproszczone po zmianie stosuje się zatem w sprawach:
- o roszczenia wynikających z umów, jeżeli wartość sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość nie przekracza tej kwoty;
- o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłaty z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Z praktycznego punktu widzenia oznacza to rozszerzenie kwotowe kręgu spraw, w których pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego oraz pisma zawierające wnioski dowodowe, obligatoryjnie sporządzane będą na urzędowych formularzach [1]. Uchybienie powyższemu obowiązkowi skutkować będzie wezwaniem strony do usunięcia braków formalnych. Pamiętać również należy, że powyższe postępowanie obejmuje także sprawy z zakresu prawa pracy.
Kosmetyczna zmiana w pkt 1 omawianego przepisu dostosowuje również terminologię do zmian w Kodeksie cywilnym, wprowadzonych ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta w zakresie pojęcia niezgodności rzeczy sprzedanej z umową.
Drugą ze zmian, istotnie wpływającą na dochodzenie roszczeń przez wierzycieli jednostek sektora finansów publicznych. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych dodany został art. 54a, który daje podstawę prawną do zawierania przez jednostki sektora finansów publicznych ugody w sprawach spornych należności cywilnoprawnych. Innymi słowy, jednostki sektora finansów publicznych zyskały ustawowe uprawnienie do zakończenia sporów w formie ugody sądowej.
Warunkiem podjęcia decyzji o zawarciu ugody będzie dokonanie oceny, że skutki tej ugody będą korzystniejsze dla tej jednostki niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego. Jednostka zobligowana będzie do dokonania tej oceny w formie pisemnej, z uwzględnieniem okoliczności sprawy, w szczególności zasadności spornych żądań, możliwości ich zaspokojenia i przewidywanego czasu trwania oraz kosztów postępowania sądowego.
Konsekwencją powyższego, w ustawie z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych dokonano zmian dostosowujących, zgodnie z którymi nie będzie stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania na podstawie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa, jak również wykonanie takiej ugody.
Autor: Maciej Górny
[1] https://bip.ms.gov.pl/pl/formularze/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym/